سلامت قلب و عروق

نکاتی چند در مورد تری گلیسرید

تری گلیسرید چیست و چه نقشی در بدن دارد؟

در واقع تری گلیسرید یک نوع چربی در خون،روغن،مارگارین و کره می باشد.قسمت اعظم چربی غذای مصرف شده تری گلیسرید می باشد.بعداز صرف غذا چربی غذای مصرف شده به فرم تری گلیسرید وارد بدن می شود.لازم به ذکر است:

منابع تری گلیسرید تنها محدود به موارد ذکر شده نمی باشد . بدن کالری اضافه دریافت شده از غذاهای کربوهیدراتی بویژه قندها و کربوهیدراتهای ساده شامل نان سفید،شکر،انواع شکلات و شیرینی و الکل را به تری گلیسرید تبدیل کرده و درنهایت بصورت چربی در سلولهای چربی ذخیره می کند.

نوع دیگری چربی در بدن وجود دارد که به نام کلسترول شناخته می شود.در بدن انسان به مجموع تری گلیسرید و کلسترول چربی یا لیپید گفته می شود. ولی در حقیقت کلسترول چربی نیست و یک ماده مومی شکل است که توسط کبد و سلولهای روده ساخته می شود.البته ناگفته نماند که مقداری از کلسترول توسط مواد غذایی وارد بدن می شود.کلسترول در ساختار دیواره سلولها و همجنین به عنوان پیش ساز هورمونها بکار می رود و همچنین نقش کمکی در هضم غذا دارد.

حال سوال این است آیا تری گلیسرید برای بدن مفیداست یا مضر؟

واقعیت این است که در مقادیر متناسب بله برای بدن مفید است. بدن جهت انتقال و ذخیره انرژی (که در صورت نیاز ازآن جهت تامین انرژی مورد نیاز بدن استفاده می کند ) از آن استفاده می کند. اما در مقادیر زیاد می تواند خطر حمله قلبی را افزایش دهد مخصوصا اگر میزان کلسترول LDL بالاباشد.

لیپوپروتیین ها چه هستند؟

لیپوپروتیین ها پروتیین هایی هستند که تری گلیسرید های جذب شده از روده (چربی) را با خود به محل های ذخیره چربی که همان سلول های چربی هستند حمل می کنند.

روش اندازه گرفتن تری گلیسرید و کلسترول

پزشک شما ازآزمایشگاه درخواست اندازه گیری کلسترول و تری گلیسرید را با هم می کند.آزمایشگاه یک نمونه خون از شما می گیرد. ممکن است به شما گفته شود از خوردن و نوشیدن بعضی غذاها و نوشیدنی های خاص ۱۲ ساعت قبل از انجام آزمایش خودداری کنید تا نتیجه تست دقیق تر باشد.

با توجه به میزان HDL یا کلسترول خوب و LDL یا کلسترول بد و تری گلیسرید در خون شما پزشک می تواند در مورد میزان کلسترول تام نظر بدهد.مقدار بالای کلسترول می توان ریسک حمله قلبی را افزایش بدهد. البته پزشک با در نظر گرفتن سوابق خانوادگی و بیماری بیمار.سیگاری بودن.اضافه وزن داشتن و سایر بیماری ها نظیر داشتن فشار خون و دیابت و بیماری های قلبی در مورد اقدامات مورد نیاز برای بیمار تصمیم گیری می کند.پس حتما پزشک خود را در مورد سوابق خانوادگی و بیماری خود در جریان بگذارید.

با توجه به اینکه بعد از صرف غذا میزان تری گلیسرید خون افزایش پیدا می کند قبل از انجام آزمایش به مدت ۱۲ ساعت از خوردن غذا و نوشیدنی های خاص خودداری بنمایید. نوع رژیم غذایی ،مصرف الکل و بودن در سیکل قاعدگی جهت خانم ها و زمان انجام آزمایش وسابقه ورزش می تواند روی نتیجه تست تاثیر بگذارد.

تعبیر و تفسیراعداد حاصل از آزمایش

سعی کنید میزان تری گلیسرید خود را با این اعداد مقایسه کنید واز طبیعی بودن یا غیر طبیعی بودن آن مطلع شوید:

کمتر از mg/dl ۱۵۰ طبیعی

بین mg/dl۱۵۰-۱۹۹لب مرز

بین mg/dl۲۰۰-۴۹۹ بالا

بالاتز از mg/dl ۵۰۰ خیلی زیاد

حال سوال اینجاست آیا مقدار بالای تری گلیسرید علامت دارد؟

در حقیقت بالابودن سطح تری گلیسرید خون هیچگونه علامتی ندارد. به همین دلیل است که پزشکان درخواست دوره ای اندازه گیری کلسترول و تری گلیسرید را می دهند. بالا بودن سطح تری گلیسرید و کلسترول می تواند سبب بالا رفتن احتمال بیماری های قلبی عروقی و حمله قلبی بشود.البته عوامل دیگری نظیر چاقی،داشتن فشارخون،دیابت،و مشکلات تیرویید ممکن است خود سبب افزایش تری گلیسرید بشود.

سوال دیگر این است که چند وقت یک بار تری گلیسرید خود را اندازه بگیرید:

پزشک شما براساس سایر بیماریهای زمینه ای و سابقه خانوادگی و میزان فعالیت روزانه و سن و جنسیت شما توصیه های مرد نیاز شما را انجام می دهد.

حالا که متوجه شده اید که تری گلیسرید شما بالا است چه اقدامی باید انجام شود؟

اولین اقدام پیدا کردن دلیل این افزایش است.ممکن است عدم تحرک،رژیم غذایی نامناسب یکی از دلایل آن باشد که در این صورت با انجام فعالیت ورزشی مرتب و رژیم غذایی مناسب می توانید آنرا اصلاح کنید. ولی گاهی بیماری های کبد،تیرویید و دیابت می تواند منجر به سطوح بالای کلسترول و تری گلیسرید شود که بعد از تشخیص توسط پزشک به بر طرف نمودن مشکل شما کمک می کند.

نقش رژیم غذایی در افزایش سطح تری گلیسرید

نوع رژیم غذایی در سطح تری گلیسرید بسیار مهم است . اگرچه مقداری ازآن ازطریق غذا جذب می شود ولی قسمت اعظم تری گلیسرید در بدن از خوردن مواد قندی و کربو هیدراتی(نشاسته ای ) و شیرینی جات تولید می شود.توصیه می شود کسانیکه میزان تری گلیسرید آنها بالااست از خوردن مواد قندی و نشاسته ای بخصوص قندهای ساده خودداری کنند و به جای آن از قندهای پیچیده نظیر سبزیجات،غلات سبوس دار،برنج قهوه ای و نان سبوس دار استفاده کنند. مصرف روغن های اشباع و چربیهای حیوانی محدود گشته و به جای آن از چربی های غیر اشباع نظیر ماهی و روغن ماهی استفاده شود.

نقش وزن در میزان تری گلیسرید

اگر اضافه وزن دارید کم کردن وزن می تواند سطح تری گلیسرید خون را پایین بیاورد.فراموش نکنید که خوردن زیاد غذا سبب می شود که بدن کالری اضافه دریافت شده را به تری گلیسرید تبدیل کرده و بصورت چربی در بافتهای چربی ذخیره کند.

نقش ورزش در کاهش سطح تری گلیسرید

حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت فیزیکی روزانه می تواند سطح تری گلیسرید را پایین آورده و سطح کلسترول خوب را بالا ببرد.پیاده روی،شنا،رقص و یا هر نوع فعالیت فیزیکی که انجام آن برای شما لذت بخش است و ضربان قلب را بالا می برد می تواند سبب کاهش سطح تری گلیسرید بشود.اگر انجام ۳۰ دقیقه فعالیت فیزیکی بصورت پشت سرهم سخت است می توانید با تقسیم برنامه ورزشی خود به سه تایم ده دقیه ای، مثلا ۱۰ دقیقه پیاده روی ظهر،۱۰ دقیقه انجام حرکات ورزشی هنگام دیدن برنامه تلویزیونی مورد علاقه خود و در نهایت ۱۰ دقیقه رقص و بازی با بچه ها می تواند ۳۰ دقیقه فعالیت فیزیکی مورد نظر را تامین کند.

نقش الکل در سطح تری گلیسرید خون

حتی مقادیر کم الکل می تواند سطح تری گلیسرید را بالاببرد. زیرا علاوه بر این خاصیت سرشار از شکر و کالری است که مزید بر علت شده و سطح تری گلیسرید را بالا می برد.

روش پایین آوردن سطح تری گلیسرید

اولین قدم انجام ورزش مرتب روزانه و رژیم غذایی مناسب و پرهیز از نوشیدن نوشیدنی های الکلی و پر کالری و غذا های آماده می باشد. در صورت موثر نبودن هیچ یک از موارد فوق ممکن است پزشک استفاده از مکمل های غذایی نظیر استفاده از روغن ماهی (امگا ۳) و یک نوع ویتامین ب بنام نیکوتینیک اسید (که به دلیل بالا بودن عوارض آن مصرف خود سرانه آن به هیچ عنوان توصیه نمی شود) را به شما توصیه نماید. در صورت عدم موثر بودن موارد فوق پزشک ممکن است استفاده از گروه دارویی فیبراتها جهت کاهش سطح تری گلیسرید خون را به شما توصیه کند.

ترجمه : دکتر گلاله شیخی

منبع: webmed